کد مطلب:106914 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:145
[صفحه 602] (به سكوت زیاد هیبت و شكوه پدید آید، و در اثر انصاف دوستان زیاد شوند، و با نیكی كردن، منزلتها بزرگ شود. و با فروتنی، نعمت كامل گردد، و با تحمل رنجها بزرگی حتمی می شود، و با حسن رفتار دشمن شكست می خورد، و با بردباری در برابر نادان، یاوران بیشتری در مقابل او به هم می رسند). امام (ع) به هفت فضیلت اشاره كرده است و به دلیل این كه هر یك از آنها مستلزم خیر و نیكی است مردم را به كسب آن فضایل ترغیب فرموده است: 1- سكوت زیاد، و لازمه ی آن باشكوه و هیبت شدن شخص خاموش است در انظار مردم، زیرا خاموشی، در بیشتر اوقات از پیامدهای خرد است، و شكوه خردمندان امری است روشن. پس اگر كسی دانست كه زیاد خاموش ماندن شخص كم سخن در اثر عقل اوست، شكوه و جلالش بیشتر شود، و اگر ندانست، این احتمال را می دهد كه شاید از كمال عقل او باشد. و گاهی هم ممكن است خاموشی در اثر كاستی در غریزه و گرفتگی زبان در سخن باشد، با این همه- به دلیل نیامیختن در گفتار- مورد احترام است. 2- انصاف، كه همان فضیلت عدالت است. امام (ع به دلیل این كه این فضیلت موجب افزایش دوستان می شود، بدان ترغیب كرده است، چون كم انصافی باعث جدایی و بی الفتی است همانطوری كه ابوالطیب گفته است: همواره كم انصافی بین مردم- هر چند كه فامیل و خویشاوند باشند- تفرقه انداز است. 3- نیكی به دیگران در نیازمندیهایشان. لازمه ی این كار بالا رفتن و بزرگی درجات است چون برآوردن نیاز باعث می شود تا آن كه نیكی و محبت دیده، نیكی كننده را مطابق ارزش نیازش منزلت دهد. 4- فزونی. باعث كمال نعمت، در اثر فزونی دوستان و اهل محبت، می گردد، چون فضیلت تواضع، خود نعمتی است و پیامد آن به منزله ی كامل و تمام شدن آن است. 5- تحمل رنج. باعث آقایی و بزرگی است، زیرا تحمل زحمتهای مردم، مستلزم فضیلت سعه ی صدر و تحمل ناملایمات است، و بر این اساس خواسته های مردم از چنین كسی كه تحمل دارد، آمیخته به شائبه ای از قبیل بازگرداندن و منت نهادن و نظایر اینها نخواهد بود به این ترتیب تواضع مردم در برابر او بیشتر شده، و كار او قوت می گیرد، و در میان مردم آقا و بزرگ می شود. حسن رفتار. كه لازمه ی آن شكست بدخواهان است. (مناوات، معادات: دشمنی بین دو نفر) توضیح آن كه دشمن برای كسی كه رفتار خوب دارد، عیبی نمی یابد كه بدان وسیله بر او غلبه كند و به مفاسد او را متهم كند بنابراین شكست می خورد. 7- بردباری در برابر نادان. لازمه اش فزونی یاورا ن است. بیان و توضیح این مطلب قبلا گذشت.
صفحه 602.